Một số điểm mới về kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng hàng năm đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị theo Quy định số 124-QĐ/TW ngày 04 tháng 10 năm 2023 của Bộ Chính trị
Ngày 04 tháng 10 năm 2023, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 124-QĐ/TW về kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị (thay thế Quy định số 132-QĐ/TW ngày 08 tháng 3 năm 2018 của Bộ Chính trị khóa XII)
Về nội dung, bố cục, Quy định số 124-QĐ/TW cơ bản không có thay đổi nhiều so với Quy định số 132-QĐ/TW (Quy định số 124-QĐ/TW, gồm 4 chương, 19 điều, giảm 01 điều (Điều 18. Lộ trình thực hiện) so với Quy định số 132-QĐ/TW).
Theo đó, Quy định số 124-QĐ/TW ngày 04 tháng 10 năm 2023 có một số điểm mới so với Quy định số 132-QĐ/TW ngày 08 tháng 3 năm 2018, cụ thể như sau:
Thứ nhất, thay vì giải thích từ ngữ (Điều 2, Quy định số 132-QĐ/TW) thì Quy định số 124-QĐ/TW nêu lên mục đích, yêu cầu về kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng.
Thứ hai, Bổ sung quan điểm trong đánh giá, xếp loại chất lượng.
Bên cạnh việc giữ nguyên bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình; chú trọng phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, trách nhiệm, phương pháp trong thực hiện nhiệm vụ, nhất là hiệu quả công việc. Quy định số 124-QĐ/TW đã bổ sung thêm nội dung “Gắn trách nhiệm cá nhân với tập thể; gắn kết quả của người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo, quản lý với kết quả của địa phương, tổ chức, cơ quan, đơn vị. Tăng cường kiểm tra, giám sát, bảo đảm thực hiện thống nhất, đồng bộ trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở”. Đồng thời bổ sung thêm nguyên tắc: “Kết hợp chặt chẽ kết quả đánh giá, xếp loại cán bộ, công chức, viên chức, người lao động với đánh giá, xếp loại chất lượng đảng viên (mục 3)”. Điều này cho thấy, sự thống nhất giữa đánh giá về mặt thực hiện nhiệm vụ chuyên môn (đã được Chính phủ ban hành Nghị định số: 48/2023/NĐ-CP ngày 17 tháng 7 năm 2023 của Chính phủ về Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 90/2020/NĐ-CP ngày 13 tháng 8 năm 2020 về đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức, viên chức) với đánh giá về thực hiện nhiệm vụ đảng viên theo quy định.
Thứ ba, Về căn cứ kiểm điểm, đánh giá, xếp loại. Theo Quy định số 132, có 5 căn cứ để kiểm điểm, đánh giá, xếp loại thì Quy định số 124 đã hệ thống lại thành 2 căn cứ nhưng về nội dung có bổ sung và nêu rõ hơn, cụ thể: việc kiểm điểm, đánh giá, xếp loại phải căn cứ Điều lệ Đảng, nghị quyết, quy định của Đảng có liên quan đây là cơ sở và yêu cầu tiên quyết: “việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm và kết quả thực hiện nhiệm vụ của tập thể, cá nhân (mục 2)”.
Thứ tư, Đối tượng kiểm điểm.
Về tập thể, Quy định số 124, xác định rõ các cấp ủy, tổ chức đảng và tập thể lãnh đạo, quản lý, trong đó, bổ sung đối tượng; về các cấp ủy, tổ chức đảng: “…ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh, cấp huyện;… (bao gồm cả ban thường vụ cấp ủy cơ sở được giao quyền cấp trên cơ sở) và ban thường vụ cấp ủy ở cơ sở”; về tập thể lãnh đạo, quản lý: điều chỉnh, bổ sung đối tượng là “tập thể lãnh đạo các cơ quan tham mưu giúp việc của Đảng ở Trung ương và địa phương”.
Về cá nhân: bổ sung đối tượng không kiểm điểm, cụ thể:“Đảng viên bị đình chỉ sinh hoạt đảng; đảng viên mới kết nạp chưa đủ 6 tháng”.
Thứ năm, Nội dung kiểm điểm
Quy định số 124-QĐ/TW, làm rõ và chú trọng những kết quả đạt được, khuyết điểm, hạn chế, yếu kém và nguyên nhân, giải pháp và thời gian khắc phục.
Quy định số 124-QĐ/TW, xác định “công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; trách nhiệm nêu gương; trách nhiệm giải trình; công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãnh phí và ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng và giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của tổ chức, cá nhân”.
Quy định số 124-QĐ/TW đã quy định cụ thể hơn về nội dung kiểm điểm đối với cá nhân và chia nội dung kiểm điểm với 2 đối tượng sau đây (thay vì quy định chung như Quy định số 132-QĐ/TW)
Cá nhân không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý
|
Cá nhân giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý
|
- Về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; tinh thần đoàn kết, thống nhất trong nội bộ; ý thức tổ chức kỷ luật, trách nhiệm nêu gương, việc thực hiện những điều đảng viên không được làm; tác phong, lề lối làm việc. Liên hệ các biểu hiện về suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”.
- Việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn và kết quả thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao trong năm.
- Việc thực hiện cam kết tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu hằng năm.
- Những vấn đề được gợi ý kiểm điểm; việc khắc phục những hạn chế, khuyết điểm được cấp có thẩm quyền kết luận và được chỉ ra ở kỳ kiểm điểm trước (nếu có).
|
- Các nội dung áp dụng với cá nhân không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý.
- Kết quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành; thực hiện chức trách, nhiệm vụ; mức độ hoàn thành nhiệm vụ của các tổ chức, cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý; khả năng quy tụ, xây dựng đoàn kết nội bộ.
- Trách nhiệm trong công việc; tinh thần năng động, đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; xử lý những vấn đề khó, phức tạp, nhạy cảm trong thực hiện nhiệm vụ.
- Trách nhiệm nêu gương của bản thân và gia đình; việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; sự tín nhiệm của cán bộ, đảng viên.
|
Ngoài những nội dung trên, cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu, cá nhân phải kiểm điểm làm rõ trách nhiệm khi có dấu hiệu vi phạm; để xảy ra những vấn đề bức xúc, phức tạp, dư luận quan tâm; có đơn, thư khiếu nại, tố cáo; biểu hiện mất đoàn kết nội bộ; vi phạm nguyên tắc, quy định của Đảng; biểu hiện "lợi ích nhóm", tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá"; có tập thể, cá nhân thuộc quyền quản lý bị kỷ luật, khởi tố; trì trệ, yếu kém, không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao.
Thứ sáu, nơi kiểm điểm
Về cơ bản, việc xác định nơi kiểm điểm đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý đều được thực hiện kiểm điểm ở 02 nơi (ở chi bộ nơi sinh hoạt và tập thể lãnh đạo, quản lý nơi làm việc). Tuy nhiên, Quy định số 124-QĐ/TW, còn bổ sung đánh giá, xếp loại chất lượng đảng viên tại chi bộ, đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức, viên chức ở nơi giữ chức vụ cao nhất.
Thứ bảy, trách nhiệm, thẩm quyền trong kiểm điểm
Quy định số 124-QĐ/TW xác định rõ trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu trong kiểm điểm; đồng thời xác định việc cần làm sau kiểm điểm, đánh giá, xếp loại đó là: “Chỉ đạo xây dựng kế hoạch khắc phục hạn chế, yếu kém, khuyết điểm sau kiểm điểm”.
Bổ sung thêm trách nhiệm của đảng viên như sau: “phát huy tinh thần tự phê bình và phê bình, nêu cao trách nhiệm, sự gương mẫu trong kiểm điểm”; đảng viên phải “kiểm điểm trung thực, thẳng thắn, khách quan, thực chất”.
Thứ tám, tiêu chí xếp loại “Không hoàn thành nhiệm vụ”, đã bổ sung thêm các trường hợp cá nhân bị xếp loại “Không hoàn thành nhiệm vụ” như sau:
- Vi phạm những điều đảng viên không được làm;
- Vi phạm trách nhiệm nêu gương, ảnh hưởng xấu đến uy tín của bản thân và cơ quan, đơn vị nơi công tác.
- Có trên 50% số phiếu tín nhiệm thấp tại kỳ lấy phiếu tín nhiệm theo quy định trong năm đánh giá.
Ngoài ra, bỏ trường hợp “Không hoàn thành 100% chỉ tiêu quan trọng, nhiệm vụ trọng tâm”.
Thứ chín, trường hợp tập thể, cá nhân có khuyết điểm, vi phạm xảy ra từ năm trước hoặc vi phạm ở cơ quan, đơn vị cũ.
So với Quy định số 132-QĐ/TW, tiêu chí “Không hoàn thành nhiệm vụ”, Quy định số 124-QĐ/TW đã bổ sung thêm các nội dung như sau:
“4.5. Trường hợp tập thể, cá nhân có khuyết điểm, vi phạm xảy ra từ năm trước, thời điểm trước nhưng đến thời điểm năm đánh giá, xếp loại mới bị cấp có thẩm quyền quyết định thi hành kỷ luật hoặc tập thể, cá nhân bị cấp có thẩm quyền quyết định tăng nặng hình thức kỷ luật trong năm đánh giá, xếp loại thì tổ chức đảng cấp trên có thẩm quyền căn cứ vào hình thức kỷ luật, nội dung, động cơ, tính chất, mức độ, hậu quả, nguyên nhân vi phạm, hoàn cảnh cụ thể để xem xét đánh giá, xếp loại lại tại thời điểm xảy ra khuyết điểm, vi phạm.
4.6. Trường hợp cá nhân có khuyết điểm, vi phạm xảy ra ở cơ quan, đơn vị cũ nhưng bị xử lý kỷ luật và thi hành kỷ luật ở cơ quan, đơn vị mới chuyển đến thì tính vào kết quả đánh giá, xếp loại của cơ quan, đơn vị cũ (không quy trách nhiệm cho cơ quan, đơn vị mới).
4.7. Trường hợp cá nhân có khuyết điểm, vi phạm xảy ra ở cả cơ quan, đơn vị cũ và cơ quan, đơn vị mới, bị xử lý kỷ luật và thi hành kỷ luật ở cơ quan, đơn vị cũ và cơ quan, đơn vị mới chuyển đến thì tính hình thức kỷ luật vào kết quả đánh giá, xếp loại theo thời điểm xác định hành vi vi phạm tại mỗi cơ quan, đơn vị.”
Về tiêu chí đánh giá “Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” đối với cá nhân, Quy định số 132-QĐ/TW yêu cầu: “…kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao trong năm đều được đánh giá đạt “Xuất sắc” với các sản phẩm cụ thể lượng hóa được (nếu có)” thì Quy định số 124-QĐ/TW yêu cầu: “…kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao trong năm đều được đánh giá đạt “Xuất sắc” bằng sản phẩm cụ thể”.
Trên đây là một số điểm mới về kiểm điểm, đánh giá, xếp loại chất lượng của Quy định số 124-QĐ/TW, so với Quy định 132-QĐ/TW trước đây.